There is no emotion; there is peace.
There is no ignorance; there is knowledge.
There is no passion; there is serenity.
There is no chaos; there is harmony.
There is no death; there is the Force.
Kodeks Jedi to zaledwie pięć wersów tekstu, dodatkowo dość krótkich – każda to dwa równoważniki zdań. Jednak ważna jest tu nie ilość tekstu, a przesłanie jakie niesie. Każda z linijek jest wskazówką do tego, jak powinniśmy postępować, jak bezpiecznie korzystać z siły, jaką daje nam Moc, oraz, co najważniejsze, jak nie poddać się Ciemnej Stronie Mocy i nie zatopić się w Ciemności.
1. There is no emotion; there is peace.
„Nie ma emocji; jest spokój” – pierwszy wers kodeksu, jeden z najważniejszych i najtrudniejszych do zrozumienia. W miejscu tym kodeks mówi 'Nie ma emocji’, ale jak możemy się pozbyć swoich emocji, skoro są one częścią nas – nie jesteśmy maszynami, które nie odczuwają i przyjmują wszystko z chłodną kalkulacją, więc jak możemy się ich wyrzec? Otóż nie tak należy to rozumieć. Powinniśmy się wyzbyć wpływu emocji na nasze decyzje, na nasze działania oraz postrzeganie innych. Powinniśmy zachować spokój w każdym momencie, nawet gdy w czasie bitwy wydaje nam się, że już przegraliśmy i za chwilę przyjdzie nam się zjednoczyć z Mocą, ponieważ z każdej sytuacji są co najmniej dwa wyjścia: to lepsze i to gorsze. Jeśli uda nam się zachować spokój do ostatniej chwili, może znajdziemy sposób by, jeśli nie uniknąć porażki to, zmniejszyć jej skalę w jak największym stopniu. Na ten punkt można spojrzeć również z drugiej strony – jako ostrzeżenie, wskazówkę, radę ku temu, jak nie popaść w Ciemność, ponieważ gdy zaczynają kierować nami emocje, to łatwo popaść w gniew, a wiemy do czego może prowadzić kierowanie się tym uczuciem.
2. There is no ignorance; there is knowledge.
„Nie ma ignorancji; jest wiedza” – drugi, i równie ważny co pierwszy, wers kodeksu. Mówi nam byśmy poznawali wszechświat – żadna wiedza nie powinna być przez nas uważana za gorszą. Kultura prymitywnych istot na jakieś dalekiej planecie może być równie ważna dla poznania natury Mocy, co historia naszego Zakonu. Nie możemy zapominać o polityce, technice, historii, wiedzy o znanych światach, kulturach – to wszystko i wiele innych może okazać się niezwykle istotne, gdy przyjdzie nam rozwiązać jakiś problem czy rozstrzygnąć spór. Najkrócej można by opisać ten wers jako: 'Zdobywajmy wszelką wiedzę, gdy mamy ku temu okazję. Nigdy nie wiadomo, kiedy może okazać się ona przydatna’.
3. There is no passion; there is serenity.
„Nie ma agresji; jest łagodność” – takie byłoby chyba najlepsze tłumaczenie tego wersu. Mówi nam on, by każde nasze działanie było wykonywane łagodnie, płynnie, a nie szybko, bez przemyślenia, czy najprostszą drogą, i z brutalną siłą. Nawet w walce powinniśmy tę łagodność okazywać – to nie my atakujemy przeciwnika, my bronimy siebie lub innych. Nie należy o tym zapominać, ponieważ gdy damy upust naszej agresji, a każdy ma w sobie jej choćby śladowe ilości – tacy już jesteśmy – to jest to krok w stronę Ciemności. Gdy jesteśmy mediatorami w jakimś sporze, nie powinniśmy zaogniać sytuacji, ale szukać sposobów na załagodzenie sytuacji. Inna okoliczność, do której może odnosić się ten wers, to taka, w której jesteśmy więzieni przez naszych wrogów, a oni poddają nas torturom, by wykraść nasze sekrety lub by przeciągnąć nas na swoją stronę. Powinniśmy wtedy opróżnić umysł, wybaczyć im, ponieważ zaślepia ich Ciemność, i nie wiedzą, co czynią.
4. There is no chaos; there is harmony.
„Nie ma chaosu; jest harmonia” – wers, który mówi, byśmy nie postępowali w sposób chaotyczny i nieobliczalny, ale starali się by nasze działania były w harmonii i zgodzie z resztą wszechświata. Czasem znaczy to, że musimy kogoś uleczyć, ale czasem oznacza to, że powinniśmy zgładzić osobę zakłócającą równowagę Mocy, i przez to również galaktyki. Jest to chyba najtrudniejszy do zrealizowania z punktów kodeksu, ponieważ nigdy nie jest tak, że widzimy cały schemat, więc i nie wiemy co byłoby najlepsze dla równowagi (harmonii) wszechświata. Dobrą analogią jest taka sytuacja. Jesteśmy w górach. Drogę na szczyt utrudnia niewielki głaz. Usuwamy go, by oczyścić drogę. Głaz spada i wywołuje lawinę, która niszczy drogę w dolinie. Czy nasze działanie ułatwiło podróż w tej okolicy, czy ją utrudniło? Odblokowaliśmy ścieżkę, ale droga w dolinie jest zablokowana, a naprawa tego zajmie wiele czasu. Dlatego pamiętajmy: każde, nawet najmniejsze działanie może mieć olbrzymie skutki – czy to dobre czy to złe.
5. There is no death; there is the Force.
„Nie ma śmierci; jest Moc” – ostatni, ale nie najmniej znaczący wers kodeksu. Ten nie jest wskazówką, a raczej obietnicą. Skoro „Moc jest życiem, a życie jest Mocą” to tak naprawdę nie istnieje nic innego. Gdy umiera nasze ciało, to dusza staje się jednością z Mocą i dalej istniejemy, tak jakby na innej płaszczyźnie egzystencji. Prawdziwy Jedi nie umiera nigdy, on tylko zmienia przestrzeń swojej podróży. Tak samo dzieje się z każdą żywą istotą – staje się jednością z Mocą, ale tylko naprawdę oświecone byty nie zlewają się z nią całkowicie i pozostają dalej świadome swej egzystencji oraz są w stanie cieszyć się z ukończenia podróży lub kontynuować ją w innym stanie. Do dążenia ku takiemu stanowi świadomości nakłania ten wers, bo jeśli nasze życie w świecie materialnym zakończy się zbyt wcześnie, i nie posiądziemy odpowiedniej mądrości nasz duch scali się z tym oceanem Mocy i najpewniej zatraci świadomość – co może też mieć swoje jasne strony: małą cząstka nas będzie w każdej żywej istocie.
Taka interpretacja Kodeksu Jedi wydaje mi się najtrafniejsza, choć pewnie wiele osób może się ze mną nie zgodzić w kilku miejscach. Wynikać to może z tego, iż kodeks można interpretować pod wieloma kątami, i tak jak z każdą interpretacją istnieje wiele poprawnych odpowiedzi. Mam nadzieję, że to co napisałem ułatwi Wam zrozumienie kodeksu oraz pozwoli samym go zinterpretować i postępować tak, by nie popaść w Ciemność.
Autor: Monku; korekta: Jedi Nadiru Radena
[1]Paul Allan Ballard; książka The Jedi Path: A Manual for Students of the Force
[2] Jeff Carlisle; książka The Jedi Path: A Manual for Students of the Force
[3]Paul Allan Ballard; książka The Jedi Path: A Manual for Students of the Force