Gwiezdne wojny to nie tylko świetne filmy, które ukształtowały współczesną kulturę amerykańską, ale także setki książek i komiksów oraz dziesiątki gier komputerowych. Expanded Universe przybrało już takie rozmiary, że tylko nieliczni wiedzą, co nadaje się dla osób, które znają tylko filmy, a co przeznaczone jest raczej dla znawców całego uniwersum. Od czego powinni zacząć ci, którzy nie wiedzą, kim jest Revan, Vongowie ani Mara Jade? Poniżej opisuję kilka moich propozycji. W tworzeniu tej listy kierowałem się tym, jaką wiedzę trzeba mieć, by zrozumieć dane pozycje, a także tym, czy konkretne dzieło nie odstraszy, a wręcz zachęci do poznania Expanded Universe.
Pamiętam do dziś, że pierwszą książką ze świata Gwiezdnych wojen, jaką przeczytałem, był Uczeń Ciemnej Strony. Byłem wtedy zbyt młody, by mieć duże wymagania co do formy, ale treść powieści również niemiło mnie zaskoczyła. Samo wspominanie o tym, że Luke był kiedyś po Ciemnej Stronie Mocy, wzbudzało oburzenie, a duchy palące swe ofiary też nie zachwyciły („No bo dlaczego Ben nie mógł w takim razie pomóc Luke’owi w walce, skoro inne duchy mogły nawet palić ofiary?”). Nikomu nie życzę takich wrażeń podczas pierwszych doświadczeń z Expanded Universe. Zamiast Ucznia Ciemnej Strony poleciłbym parę innych książek z okresu poprzedzającego Nową Erę Jedi.
1. Droga Zagłady, Drew Karpyshyn
Książka opowiadająca o zdarzeniach na tysiąc lat przed Nową nadzieją. Coś dla tych, którzy nie wiedzą zbyt dużo o Sithach, a chcieliby zgłębić mroczne tajemnice tego zakonu. Książka opisuje też wiele innych rzeczy, na które warto zwrócić uwagę. Czytelnik może dowiedzieć się, czym jest bitewna medytacja, bicz świetlny i holocron, a także kim był Revan, Kaan i w jaki sposób Darth Bane zmienił zakon Sithów. W końcu to taką jego formę znamy z filmów.
2. Bezpośredni kontakt, Karen Traviss
Powieść o początkowej fazie Wojen Klonów. Historia opowiada o tym, jak wyglądąła sytuacja militarna na początku konfliktu i jaką rolę oraz strategię wybrali dla siebie Jedi. Książka jest pierwszą częścią serii o Komandosach Republiki, a po jej zakończeniu od razu chce się sięgnąć po Potrójne Zero.
3. Gwiazda Śmierci, Michael Reaves i Steve Perry
Książka, która powstała po to, by uporządkować chaos związany ze śmiercionośną stacją bojową Imperium. Dzięki niej wiadomo w końcu, kto wpadł na jaki pomysł, kto co ukradł i kto co zbudował. Powieść nie należy do bardzo porywających, ale pozwala przyjrzeć się bliżej temu, czego filmy nie opowiedziały.
4. Cienie Imperium, Steve Perry
Książka będąca częścią projektu multimedialnego, opowiadająca o tym, co wydarzyło się pomiędzy Imperium kontratakuje i Powrotem Jedi. Ponadto, czytelnik dowiaduje się dużo na temat przestępczego półświatka, który w Expanded Universe nie ogranicza się tylko do pałacu Jabby i paru łowców nagród.
5. Trylogia Thrawna, Timothy Zahn
Mimo, że Expanded Universe zaczęło się od książki Spotkanie na Mimban, to właśnie Zahn stał za jego rozwojem. Trylogia opowiada o zdarzeniach z piątego roku po zwycięstwie nad Endorem, gdy Imperium wciąż walczyło o dominację w Galaktyce. Jest to pozycja zdecydowanie obowiązkowa dla każdego fana. Czytelnik dowiaduje się tutaj dużo o Nowej Republice, Mocy i trudnym życiu bohaterów z filmów. Warto też wspomnieć, że tu po raz pierwszy pojawia się Mara Jade ulubienica wielu fanów.
6. Ja, Jedi, Michael A. Stackpole
Długa powieść, unikat w świecie starwarsowym, jako że posiada pierwszoosobową narrację. Fabuła bardzo wciąga (jest to typowe „od zera do bohatera” pilot Nowej Republiki przechodzi szkolenie na Jedi), a opisy pozwalają dowiedzieć się paru rzeczy na temat nietypowych umiejętności władania Mocą oraz budowy miecza świetlnego. Pojawiają się tu także przemyślenia bohatera nad istotą bycia Jedi.